Het gebed van Jabes
(Over
het boek van Bruce Wilkinson The Prayer of Jabez_
Wie is Bruce Wilkinson?
Bruce
Wilkinson, president en stichter van Walk Thru the Bible Ministries, is
een populaire spreker op
vele oecumenische, neo-evangelische samenkomsten, zoals de Promise Keepers,
de Navigators, Focus on the Family, Campus Crusade for Christ, de Fellowship
of Companies for Christ, en Christian Schools International, de Christian Business Men’s Committee,
Moody Bible Institute, en vele
anderen. Toen hij nog studeerde aan het Dallas Seminary in 1976, en
onder de begeleiding van de
psychologie-aanhangers Howard Hendricks en Gene Getz, stichtte Wilkinson Walk
Thru the Bible
Ministries met zes faculteiten die vandaag in Noord-Amerika
uitgegroeid zijn tot 120 en 2000 leken-instructeurs
over de hele wereld. Naast The Prayer of Jabez schreef Wilkinson
verscheidene andere boeken en had hij een redactionele rol bij de
productie van The Daily Walk Bible, de New King James Bible, The Closer Walk New Testament, The Open Bible,
Expanded Edition, en The
Family Walk Bible.
Bruce
Wilkinson was te gast in het radioprogramma Focus on the Family van
James Dobson in maart
2001. Refererend naar zijn laatste boek, The Prayer of Jabez, beweerde
Dobson dat er één miljoen
exemplaren van verkocht waren in februari 2001 alleen, en de officiële
internetsite van het boek
zegt dat er vier miljoen boeken werden gedrukt. Het is de top tien bestseller
van USA Today en de New
York Times, en het wordt omhelsd door evangelischen, katholieken, en zelfs
niet-christenen.
In
het programma van Dobson beweerde Wilkinson dat het bidden van ‘het gebed van
Jabez’, gedurende twee
weken, uw leven kan veranderen. Na het horen van de radioprogramma’s die aan
het boek
gewijd waren, en na het lezen van het boek, heb ik serieuze bedenkingen bij de
beweringen van
Wilkinson
Het echte gebed van Jabes
Het gebed van
Jabes wordt gevonden in 1 Kronieken 4:9-10:
Jabez nu was heerlijker dan zijn broeders;
en zijn moeder had zijn naam Jabez genoemd, zeggende: Want ik heb hem met smarten gebaard. Want
Jabez riep de God Israëls aan, zeggende: Indien Gij mij rijkelijk zegenen, en mijn
gebied vermeerderen zult, en Uw hand met mij zijn zal, en met het kwade [alzo] maakt, dat het mij
niet smarte! En God liet komen, wat hij begeerde.
Wie
was Jabes?
Jabez was een
goed en eerbaar man die God vroeg om hem te zegenen, en God deed het. Het is
een voorbeeld van Gods zorg voor Zijn uitverkoren volk. Jabez vroeg, en God
verkoos soeverein om zijn vraag te beantwoorden. Het
gebed van Jabez is gericht op God en Zijn voorziening en bescherming. Jabez
vroeg en God gaf hem wat hij vroeg - niet omdat Jabez de juiste woorden sprak
of omdat hij God ertoe manipuleerde om zijn vraag in te willigen, maar omdat
God ertoe besliste door het beantwoorden van Jabez’ wens verheerlijkt te worden.
De stelling van Bruce Wilkinson
De
ondertitel van het boek is Breaking Through to the Blessed Life (Doorbreken
naar het gezegende leven).
De promotiewoorden van de uitgever op de achterflap zeggen:
“Wilt u door God
bovenmate gezegend worden? Bent u klaar om u uit te strekken naar het
buitengewone? Om God te vragen
voor de buitengewone zegeningen die Hij u wenst te geven? Volg dan Bruce
Wilkinson en ontdek hoe opmerkelijk het gebed van een weinig bekende bijbelse held
Gods gunst, kracht en bescherming kan vrijmaken. U zal merken hoe één dagelijks
gebed u kan helpen om het verleden achter te laten en door te breken naar het
leven dat u zou willen leven”. (Vet toegevoegd).
In
de inleiding van het boek schrijft Wilkinson:
“Ik wil u leren
hoe een gedurfd gebed te bidden dat God altijd beantwoordt. Het is kort - slechts één zin
in vier delen - en verstopt in de Bijbel, maar ik geloof dat het de sleutel
bevat voor een leven
van buitengewone gunst met God. Deze smeking heeft radicaal veranderd wat ik van God
verwacht en wat ik elke dag ervaar. Duizenden gelovigen die haar waarheid
toepassen zien regelmatig
wonderen gebeuren”. (Vet toegevoegd).
Wilkinson
beschrijft dan hoe het gebed van Jabez te bidden: “De volgende
ochtend bad ik het gebed van Jabez woord voor woord. En zo de volgende ochtend, en de volgende,
enz. Dertig jaar later ben ik nog steeds niet gestopt. Als u mij zou vragen welke zin -
anders dan mijn gebed voor redding - de grootste ommekeer teweegbracht in mijn leven en
bediening, dan zou ik u zeggen dat het de smeking was van een man genaamd
Jabez, die nog steeds
herinnerd wordt, niet voor wat hij deed, maar voor wat hij bad - en voor wat er
nadien gebeurde
(blz. 11)”. (Vet toegevoegd).
“Ik daag u uit
om het Jabez-gebed voor zegen in uw dagelijks schema op te nemen. Om dat te doen moedig ik u
aan om het plan standvastig te volgen dat hier opgegeven is voor de volgende dertig dagen.
Tegen het eind van die tijd zult u significante veranderingen bemerken in uw leven, en het
gebed zal vervolgens een levenslang gekoesterde gewoonte worden.” (blz. 86)
(Vet toegevoegd).
Wilkinsons
beweert dat indien wij gewoon het gebed van Jabez nabidden, woord voor woord,
elke dag
een maand lang, wij dan Gods kracht in onze levens zullen zien vrijkomen. Voor
Wilkinson ligt het
accent hier niet op Gods inwilliging van het Jabez-gebed, maar dat Jabez op de
juiste formule is gevallen
om dingen van God te vragen. Wilkinson draait oorzaak en gevolg om en beweert
dat het Jabez’
verdienste was dat hij de juiste manier ontdekte om tot God te bidden. Bij
Wilkinson ligt de nadruk
op het vinden van de juiste methode, in plaats van op God en Zijn
soevereiniteit.
Een
kort onderzoek van Wilkinsons belangrijkste principes openbaart de fouten in
zijn leringen: Het gebed van Jabez of dat van Jezus?
In Mattheüs 6:5-13 (en Lukas 11:2-4)
geeft Jezus enkele instructies
over hoe te bidden:
“En wanneer gij bidt, zo zult gij niet zijn
gelijk de geveinsden; want die plegen gaarne, in de synagogen en op de hoeken der straten staande, te
bidden, opdat zij door de mensen mogen gezien worden. Voorwaar, Ik zeg u, dat zij hun
loon weg hebben. Maar gij, wanneer gij bidt, gaat in uw binnenkamer, en uw deur gesloten hebbende,
bidt uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het
openbaar vergelden. En als gij bidt, zo gebruikt geen ijdel verhaal van woorden, gelijk de
heidenen; want zij menen, dat zij door hun veelheid van woorden zullen verhoord worden. Wordt
dan hun niet gelijk; want uw Vader weet, wat gij van node hebt, eer gij Hem bidt. Gij dan
bidt aldus: Onze Vader, Die in de hemelen [zijt!] Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome.
Uw wil geschiede, gelijk in de hemel [alzo] ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks
brood. En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren. En leid ons
niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want Uw is het Koninkrijk, en de kracht, en de
heerlijkheid, in eeuwigheid, amen”.
Jezus
zei “gij dan bidt aldus”. Zijn gebed is een patroon of leidraad om volgen
wanneer mensen tot God
bidden. (Dit wil niet zeggen dat Jabez’ gebed fout is. Jakobus 5:16b zegt: “een
krachtig gebed van
de rechtvaardige vermag veel” en Jabez’ gebed komt daarmee overeen). Maar
Wilkinson moedigt mensen
aan om Jabez’ gebed woordelijk, elke dag na te bidden. Dit is tegen Jezus’
richtlijn van
“als gij bidt, zo gebruikt geen ijdel verhaal van woorden, gelijk de heidenen”.
Wilkinson verkoopt het
Jabez-gebed alsof het Schriftuurlijk vaststaat dat daar zegeningen uit zullen
komen.
Wilkinsons
The Prayer of Jabez heeft meer van doen met de schranderheid van degene
die vraagt dan
met de grootheid van de Degene die gebeden beantwoordt (d.w.z.: “Jabez’ …
smeking is een briljante
maar weinig begrepen strategie voor … een gezegend leven”; blz. 63). Het
belangrijkste thema
in het boek is Wilkinsons geloof dat Jabez “het juist heeft”, namelijk dat hij
precies bedacht wat
nodig is om iets van God te verkrijgen, en dat hij daarom “heerlijker dan zijn
broeders” was. Wilkinson
impliceert dat zij die Jabez’ gebed bidden gewoon slimmer zijn dan zij die dat
niet doen.
Waar blijft het afhankelijk zijn van God?
Wilkinson
minimaliseert ernstig de Bijbelse benadrukking van afhankelijkheid van God voor
de gelovige:
“Wanneer u kleine stapjes neemt, hebt u God niet nodig”, maar wanneer u grote
stappen neemt,
volgens Wilkinson, “die groter zijn dan onze mogelijkheden” (d.w.z. voor de
wereldse, kleine dingen
van het leven, hebben we God niet nodig, omdat ze in onze eigen macht liggen om
tot stand
te brengen), dan “maakt u wonderen vrij” (blz. 44).
Aanmoedigen van zelfzucht?
Het
boek bekrachtigt en moedigt zelfzucht aan in onze relatie met God. De Bijbel
leert dat het gebed
van de gelovige een proces is van in overeenstemming brengen van onze wil met
die van God,
en dan te gehoorzamen. Indien mijn gebed niet in overeenstemming is met Gods
wil, zoals geopenbaard
in de Schriften, dan moet ik Hem vragen mijn hart te veranderen. Gekneed
worden, doordat
onze verlangens worden veranderd, maakt deel uit van het heiligingsproces. Maar
in The Prayer
of Jabez is er geen smeking tot God om onze harten te
veranderen. Zelfzucht, voor de eigen zaak,
wordt erin aangemoedigd. Het herhalen van het Jabez-gebed dient louter voor het
doel dat God Zijn
zegeningen en wonderen uitstort: “U zal uw erfenis veranderen en
bovennatuurlijke zegeningen brengen
waar u ook gaat. God zal ze vrijgeven. Zijn miraculeuze kracht in uw leven, nu.
En voor
alle eeuwigheid zal Hij Zijn eer en genoegen kwistig over u brengen” (blz.
91-92).
Gebed van Jabes als succes-formule?
Succes
wordt gezien als de maatstaf of iemand al dan niet de formule van Jabez heeft
gevonden. Wilkinson
gelooft dat hij de formule voor succes gevonden heeft: “U kan het Jabezgebed
aan de muur
hangen in elke kamer van uw huis en er zal niets gebeuren. Het gaat enkel om
wat u gelooft dat
zal gebeuren en daarom vervolgens Gods kracht zal vrijmaken voor u en
een levensverandering zal
meebrengen. Maar wanneer u handelt zal u opgaan naar Gods allerbeste voor u. Ik
ben het levende bewijs.
… Dit jaar [2000] zal Walk Thru meer dan 2500 bijbelconferenties leiden
- 50 elk weekend.
De ministry publiceert nu 10 tijdschriften elke maand om enkelingen en families
te helpen groeien
in Gods Woord, elke dag. Wij zijn recent de kaap gepasseerd van 100 miljoen
publicaties. … bijna
schokkend bewijs van wat Gods genade en Jabez-bidden kan doen” (blz. 87-89). (Vet
toegevoegd).
Gebed van Jabes verlost?
Het
laatste deel van het boek heet “Redeemed For This” en het impliceert dat wij
zodanig verlost werden
dat wij met succes het gebed van Jabez kunnen bidden en Gods kracht in onze
levens vrijmaken. En
overeenkomstig de lering van de charismaten: als wij erin falen Gods kracht te
zien vrijkomen, zijn
we geestelijk ondermaats.
Elke smeking van Jabes toegelicht
Wilkinson
gaat in op elk van de smekingen van Jabez en speculeert over wat hij dacht of deed toen
hij bad, en/of de details van wat er aan Jabez gebeurde na het bidden van zijn
gebed:
(a)
“Indien Gij mij rijkelijk zegenen … zult …!” … in mijn geest zie
ik Jabez staan voor een grote
poort in een hemelhoge muur. Neergebogen door het verdriet van zijn verleden en
de somberheid
van zijn heden, ziet hij voor zich enkel onmogelijkheden - een afgesloten
toekomst. Maar
zijn handen ten hemel verheffend, roept hij uit: “Vader, o Vader! Alstublieft
zegen mij! En
wat ik echt bedoel is … zegen me veel!” (blz. 22).
(b)
“Indien Gij … mijn gebied vermeerderen zult …!” Het
volgende deel van Jabez’ gebed is
een pleidooi voor meer territorium … Indien Jabez in Wall Street had gewerkt
zou hij kunnen
gebeden hebben: “Heer, verhoog de waarde van mijn investeringsportefeuille”. Wanneer
ik bedrijfsleiders toespreek heb ik het hier dikwijls over. Wanneer
christelijke zakenmensen me
vragen: “Kan ik God om uitbreiding vragen?” dan is mijn antwoord: “Absoluut!” Als
u uw zaken op Gods manier voert, is het niet enkel goed om voor uitbreiding te vragen,
maar God wacht op uw vraag. Uw zaak is het gebied dat God u heeft toevertrouwd. (blz.
30-31).
(c)
… Jabez’ derde smeking is “Indien … Uw hand met mij zijn zal …!”
Hiermee maken wij
Gods kracht vrij om Zijn wil tot stand te brengen en om Hem te verheerlijken
door al die schijnbare
onmogelijkheden. (blz. 48).
(d)
“… en met het kwade alzo maakt, dat het mij niet smarte!”
Jabez’ laatste verzoek is een briljante
maar weinig begrepen strategie om een gezegend leven in stand te houden. Als uw leven
het gewone overstijgt en zich begeeft op nieuw territorium voor God, raad dan
eens wiens
gazon u dan loopt? In het vorige hoofdstuk was ons gebed er een voor
bovennatuurlijke kracht
om door onze zwakte heen te werken; deze smeekbede is voor bovennatuurlijke hulp
om ons te beschermen tegen Satans bekwaamheden om ons dwars te zitten. (blz.
63). Gelooft
u dat een bovennatuurlijke God zal optreden om u te bewaren tegen het kwaad en uw
geestelijke investering te beschermen? Jabez geloofde dat, en hij handelde naar
zijn geloof. Daarna
werd zijn leven gespaard van het verdriet en de pijn dat het boze brengt. (blz. 74).
Hoe
weten we daar iets van? Nergens in de Bijbel horen we nog iets van Jabez.
Bovendien openbaart zijn
solitaire gebed niets van zijn achtergrond, noch van zijn gedachten of
gevoelens, noch van zijn
verhouding met God vóór of achter het gebed. Speculeren zoals Wilkinson doet is
een loopje nemen
met de Bijbel en, in feite, overtreedt het Gods bevel om niets aan de Schrift
toe te voegen.
Gebed van Jabes brengt voorspoed?
Wilkinson
gebruikt succesverhalen om zijn methode te bekrachtigen (charismatische
“verhaaltheologie”). Er
zijn duizenden mensen die het Jabez-gebed gebeden hebben en die hun voorspoed direct
toeschrijven aan het geesteloos herhalen van het Jabez-gebed. Wilkinsons
website heeft zelfs een
forum voor het bespreken van de succesverhalen. Men kan even gemakkelijk de
succesverhalen noemen
van islamieten die elke dag richting Mekka bidden en daaraan hun voorspoed
toeschrijven. Anderen
wijten hun voorspoed aan Oprah Winfrey, yoga, tarot, kristallen, en een
heleboel andere dingen.
Ervaring zou nooit mogen gebruikt worden om een bepaalde praktijk op zijn
waarde te schatten
- enkel het Woord van God.
Bidt het gebed van Jabes en je hebt God in een doos
De
formule die Wilkinson leert laat geen ruimte voor God om “Neen” of “Wacht” te
zeggen. Bidt
het Jabezgebed en je hebt God in een doos. Maar de Bijbel leert dat wanneer men
op Christus vertrouwt,
er een relatie met Hem begonnen is die neerkomt op onderwerping aan Gods wil en
de erkenning
van Zijn absolute recht op alles wat Hij met ons wenst te doen. Dat kan
meebrengen dat God
dikwijls neen zegt op onze gebedsverzoeken. Maar volgens Wilkinson is het enkel
zonde die het repetitieve
gebed van Jabez doet ophouden te werken.
Hoeveel
praktiserende christenen wensen dat Bruce Wilkinson gelijk heeft: dat zij voor
een maand
altijd weer hetzelfde Jabez’ gebed zouden nabidden, en dat God dan verplicht
zou zijn hen te zegenen
en welvarend te maken. Maar Gods doel met ons en onze levens staat ver achter
hetgeen wij
kunnen begrijpen, en soms zien we Zijn zegeningen niet eens dan nadat er
maanden of jaren voorbij
zijn gegaan (vgl. Genesis 50:20). Wij kunnen Gods denken niet bevatten en we
kunnen Hem niet
dwingen ons te zegenen. Hij kan, zal en wil niet gemanipuleerd of gestuurd
worden. Als het anders
lag zou Hij God niet zijn, en niet waardig aanbeden te worden. De
onderschrijving door James Dobson van The Prayer of Jabez heeft
teweeggebracht dat de boekverkoop explodeerde.
Dobson gaf geloofwaardigheid aan iets wat anders zou afgedaan zijn als “welvaartsevangelie” of “name-it and
claim-it”-theologie (“noem het en maak er aanspraak op”-theologie).
De
echte tragedie van Bruce Wilkinsons boek is de verwoesting die aangericht wordt
wanneer wanhopige zielen
zijn advies volgen, het Jabez-gebed een maand lang bidden, en toch geen
verandering zien,
of de dingen nog erger zien worden. Het boek geeft geen uitkomst over wat te
doen wanneer het
gebed lijkt te falen (b.v. een kind sterft, een huwelijk gaat stuk, een job
kwijt, of genezing die achterwege
blijft, enz.). Velen zullen de reden bij zichzelf zoeken. Maar Wilkerson heeft
gegarandeerd dat
het gebed zal werken, en leidt dit mensen tot de foute gevolgtrekking
dat een falend gebed voortkomt
uit een falend geloof.
Wilkinson
leert een oppervlakkige, resultaatgerichte geloofspraktijk die verondersteld
wordt succes te
verzekeren. Dit staat haaks op een diepe, volhardende, liefdevolle relatie met
onze Vader, waardoor wij
gesteund zullen worden doorheen alle hartzeer, falen, en succes.
Opmerking
Het
gebed van Jabez staat op Joodse, oudtestamentische grondslag en heeft niets van
doen met de nieuwtestamentische
hoop en verwachtingen van de christen. Het Joodse Wetsverbond was gericht op
de aarde en een aardse hoop, zoals welstand, land, dieren, nageslacht, enz.
(zie b.v. Psalm 37:11).
In het christelijke Nieuwe Verbond is de gelovige een hemelburger (Efeziërs 2:19-22;
Filippenzen 3:17-21),
met een hemelse hoop, en wereldliefde is vijandschap met God (Jakobus 4:4). Ons
bidden is nu ‘in de Naam van Jezus’ (Johannes 16:23-24) en hebben wij de ‘Geest der
waarheid’ (Johannes
14:16-17) Die een cruciale rol speelt in onze gebeden (wij ‘bidden in Geest en
waarheid’, Johannes 4:24).
E-mail: verhoevenmarc@skynet.be
Homepage: http://users.skynet.be/fa390968/index.htm
of http://www.verhoevenmarc.be/index.htm
Ga
hier naar de Nieuwste Artikelen of http://www.verhoevenmarc.be/NieuwsteArtikelen.htm