hoofdmenu | Zoek op Categorie | Zoek op Trefwoord | Nieuw | Zoeken | Bijbel

 

Bekijken Bijbelteksten

Trefwoord  Wijzigen
Landdieren (Kleine landdieren en insecten)

Categorie
Dieren
Moderne wetenschap in de Bijbel
Gezondheid en de Bijbel

Toelichting
Kleine landdieren en insecten
Kleine landdieren en insecten zijn de 'wriemelaars': muizen, kikkers, torren en spinnen. De Bijbel noemt ze 'het kruipend gedierte'. Ze zijn er in twee soorten:
- wriemelaars zonder vleugels
- wriemelaars met vleugels

Wriemelaars zonder vleugels
Dit zijn u onrein zijn onder het wemelend gedierte dat op de grond wemelt: de mol, de muis, en alle soorten padden; en de egel, de waraan en de hagedis, de slak en het kameleon. Alles wat op de buik gaat en alles wat op vier voeten gaat, ook alle veelvoetigen, dat zult gij niet eten, want die zijn een gruwel. Tot deze groep behoren ook wormen, spinnen, duizendpoten, slangen, ratten, wezels, bunzingen enzovoort. De betekenis van sommige Hebreeuwse woorden is niet duidelijk, zodat in een aantal bijbelvertalingen verschillende soorten kunnen worden genoemd.

Al die kleine dieren waren ten strengste verboden om te eten. Zelfs hun aas mocht niet aangeraakt worden. Het verbod is zeer streng en er wordt geen enkele uitzondering genoemd. Er staat vijf keer dat ze een gruwel zijn om te eten. Voor ons westerlingen klinkt het vreemd in de oren dat er zulke strenge regels moesten worden uitgevaardigd om de Israëlieten te beletten die vieze beesten te eten. Maar in de tijd van Mozes aten de Kanaänieten veel slangen, hagedissen, ratten en muizen. [66]

Waarom verboden?
We zullen de verschillende kleine landdieren niet apart behandelen, maar ook bij deze kleine dieren spelen volksgezondheid en biologisch evenwicht een belangrijke rol.

1. Volksgezondheid
Ratten zijn de voornaamste veroorzakers van schadelijke ziekten, zoals de pest, vlektyfus en trichinose. Het in huis toelaten of het consumeren van die dieren was een zékere manier om besmet te raken en vroegtijdig dood te gaan. Ook van andere `wriemelaars' weten we dat ze dragers zijn van trichinen, zoals de muis, hamster, egel, marter, bunzing en andere kleine vleeseters. Alleen al om die reden mochten zulke dieren niet gegeten worden.

2. Biologisch evenwicht
De kleine vleeseters waren ook verboden, omdat ze de beste verdelgers zijn van plaagdieren, zoals ratten, muizen en sprinkhanen. Op de vorige bladzijden hebben we gelezen welke schade de ratachtigen en de sprinkhanen kunnen aanbrengen. Dat aspect kan nooit genoeg benadrukt worden voor een tijd dat er nog geen chemische bestrijdingsmiddelen bestonden.

Verdelgers van plaagdieren
1. Kleine rovers: marter, vos, das. Ze eten het liefst muizen en ratten.
2. Insecteneters: mol, egel. Ze zijn bijzonder goede vernietigers van insectenlarven. Om die reden is de egel in Nederland een beschermde diersoort.[67] Bovendien is de egel een geduchte muizenvanger.
3. Reptielen: hagedis, kameleon. Ze eten graag insecten. Vooral hagedissen kunnen een aanzienlijke rol spelen in de bestrijding van sprinkhaanplagen. Slangen zijn belangrijke muizen- en rattenvangers, terwijl andere reptielen, zoals de waraan, allerlei voedsel eten, waaronder insecten, ratten en dode dieren.
4. Amfibieën: kikker, pad, salamander. Ze zijn belangrijke verdelgers van muggenlarven. In de (sub)tropen spelen ze een belangrijke rol in de bestrijding van malariamuggen en andere insecten. Wanneer teveel kikkers worden gevangen voor de consumptie, dan neemt het aantal muggen toe en kan de malaria zich uitbreiden. Ook dienen kikkers en padden als reservevoedsel voor de grote waadvogels zoals de ooievaar. Een ooievaar eet het liefst sprinkhanen, maar als er geen sprinkhanen of andere insecten meer zijn, zal hij de hongerperiode proberen te overbruggen met kikkers en padden.

Wriemelaars met vleugels
Alle wemelend gedierte met vleugels, dat op vier poten gaat, dat zal u een gruwel zijn. Deze echter moogt gij eten: die boven zijn voeten dijen heeft om daarmee over de grond te springen (Leviticus 11 :20 en 21). Met andere woorden: alle insecten zijn verboden, behalve sprinkhanen. Dat hier staat dat insecten op 'vier poten' lopen, in plaats van zes, komt omdat de voorste twee poten werden beschouwd als handen. De andere vier waren dus de 'achterpoten' waarop ze liepen.

Waarom mag je sprinkhanen eten?
1. Sprinkhanen eten gras en bladeren. Ze eten dus ongevaarlijk voedsel, waar het ziektekiemen en parasieten betreft.
2. Sprinkhanen bestaan voor 50-75 procent uit eiwit. Dat is meer dan bij andere volwassen insecten en drie keer zoveel als het vlees van landdieren.
3. De darm van sprinkhanen is goed gevuld met plantaardige stoffen en dus rijk aan vitaminen.

Bijbelteksten
Leviticus  11  : 20  t/m 21
Alle kruipend gevogelte, dat op vier [voeten] gaat, zal u een verfoeisel (= gruwel) zijn. Dit nochtans zult gij eten van al het kruipend gevogelte, dat op vier [voeten] gaat, hetwelk boven aan zijn voeten schenkelen (= dijen) heeft, om daarmede op de aarde te springen. (Statenvertaling)

Met andere woorden: alle insecten zijn verboden, behalve sprinkhanen. Dat hier staat dat insecten op 'vier poten' lopen, in plaats van zes, komt omdat de voorste twee poten werden beschouwd als handen. De andere vier waren dus de 'achterpoten' waarop ze liepen.
Leviticus  11  : 29  t/m 30  en 42
Verder zal u dit onder het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt, onrein zijn: het wezeltje, en de muis, en de schildpad, naar haar aard; En de zwijnegel, en de krokodil, en de hagedis, en de slak, en de mol; Al wat op zijn buik gaat, en al wat gaat op zijn vier [voeten], of al wat vele voeten heeft, onder alle kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt, die zult gij niet eten, want zij zijn een verfoeisel. (Statenvertaling)

Dit zijn u onrein zijn onder het wemelend gedierte dat op de grond wemelt: de mol, de muis, en alle soorten padden; en de egel, de waraan en de hagedis, de slak en het kameleon. Alles wat op de buik gaat en alles wat op vier voeten gaat, ook alle veelvoetigen, dat zult gij niet eten, want die zijn een gruwel. Tot deze groep behoren ook wormen, spinnen, duizendpoten, slangen, ratten, wezels, bunzingen enzovoort. De betekenis van sommige Hebreeuwse woorden is niet duidelijk, zodat in een aantal bijbelvertalingen verschillende soorten kunnen worden genoemd.

   Bijbeltekst toevoegen

 


  Terug


Versie december 2009