Bijbelteksten

Bekijken Bijbelteksten
Trefwoord
Varkensvlees (Verbod op eten van varkensvlees)
Categorie
Moderne wetenschap in de Bijbel
Gezondheid en de Bijbel
Toelichting
Vier diersoorten voor consumptie verboden Vier diersoorten die voor consumptie verboden zijn, worden in dit Leviticus 11 : 4-8 speciaal genoemd: kamelen, klipdassen, hazen en varkens. Volgens sommige onderzoekers mochten varkens niet gegeten worden, omdat ze zulke opvallend vieze eetgewoonten hebben. Maar waarom mochten hazen en kamelen dan ook niet gegeten worden, hoewel ze nette eetgewoonten hebben, terwijl kippen en geiten de gekste en vieste dingen opvreten en toch op ons menu mogen staan? Anderen beweren dat varkens verboden waren omdat dit verbod was overgenomen van de Egyptenaren. Maar zoals reeds vermeld, was varkensvlees door de eeuwen heen bijzonder populair in Egypte. [28] Het was slechts verboden voor priesters in bepaalde steden en in bepaalde perioden. De archeoloog Albright schrijft hierover: "De algemene verklaring, dat het varken in de Bijbel niet gegeten mocht worden omdat het heilig was bij andere volken, is volkomen onzin. Het varken was heilig in bepaalde plaatsen en perioden, maar grootvee en kleinvee werd veel vaker als heilig beschouwd, zodat het ongerijmd is om een speciaal verbod te laten gelden op het economisch en religieus onbelangrijke varken." [29] Als er geen ethische of godsdienstige reden is te vinden voor het verbod op de genoemde dieren, wat is dan wél de reden? 1. Het varken Varkensvlees was onrein (Leviticus 11:7). Waarom noemde Mozes het varken onrein? Hoe kon hij weten dat het eten van varkensvlees in die tijd werkelijk levensgevaarlijk was? Varkens worden sinds mensenheugenis als huisdier gehouden. Het zijn echte 'alleseters'. Ze schuimen rond de boerderij of langs de wegen, waar afval en uitwerpselen liggen en de sloten als riool worden gebruikt. Wroetend in de aarde, de mest en de bagger, alles opvretend wat ze tegenkomen: huisvuil, boomwortels, insecten, jonge, zieke en dode dieren (ook ratten die gestorven zijn aan dodelijke ziekten, zoals de pest), álles wordt verorberd. Ideale omstandigheden om dodelijke ziekten op te lopen, waaronder de varkenslintworm en de gevreesde trichinen, waar geen medicijn tegen gewassen is. Er zijn meer dan veertig ziekten die door varkens kunnen worden overgebracht. De varkenslintworm De belangrijkste lintwormsoorten die in de darmen van de mens kunnen leven, zijn de varkenslintworm (Taenia solium) en de runderlintworm (Taenia saginata). De wormen komen in de darmen door het eten van halfgaar of rauw vlees, waarin lintwormlarven zitten. De ruim één cm lange larven groeien in de darmen van de mens uit tot een volwassen lintworm van drie, respectievelijk tien meter lang. Het gevaar is niet dat je een lintworm in je lijf krijgt via de larven in het rundvlees of varkensvlees; dat is alleen lastig, niet dodelijk. Het gevaar zit in de eitjes van de varkenslintworm. Van de andere lintwormen kunnen alleen de larven in onze darmen leven, maar van de varkenslintworm ook de eitjes. Door gebrek aan hygiëne kan de mens zichzelf met de eitjes besmetten via zijn ontlasting of door het eten van groenten, waarop menselijke uitwerpselen zijn terechtgekomen. Als je de eitjes doorslikt, komen er in je darmen kleine larfjes uit, die de darmwand doorboren en zich via het bloed in het lichaam verspreiden. Op die manier kunnen overal in het lichaam knobbeltjes ontstaan waarin lintwormlarven zitten, vooral in de ogen en in het zenuwstelsel. Als zich een groot aantal knobbeltjes ontwikkelt in belangrijke organen, zoals de hersenen, het hart of de lever, dan word je ernstig ziek en volgt bij herhaalde besmetting de dood. Het duurt tien tot twintig jaar voordat deze langzaam voortsluipende ziekte een mens noodlottig wordt. Dit proces wordt versneld en verergerd als je steeds opnieuw zwaar besmet varkensvlees eet. Vooral mensen in een primitieve maatschappij, die varkensvlees eten dat niet voldoende gekookt of gebraden is, en die niet netjes hun handen-en-bips wassen en die niet hun ontlasting begraven, maar zelfs gebruiken als mest in de groentetuin, krijgen last van deze levensgevaarlijke lintworm. [30, 31] Trichinen Trichinen (Trichinella spiralis) zijn kleine wormpjes van 1,4 tot 4 mm lang en 1/16 mm dik. Ze leven in het darmkanaal van vleeseters en alleseters, waarvan het varken voor de vleesconsumptie de belangrijkste vertegenwoordiger is. Nadat de trichinen gepaard hebben, dringen de wijfjes in de darmwand van het dier en brengen jongen voort (larven) die via het lymfestelsel in de bloedbaan komen en verspreid worden door het hele lichaam. Vervolgens gaan de larven zich inkapselen in de spiervezels en kunnen daar wel twintig jaar in leven blijven. Als een rondschuimend varken nog niet is geïnfecteerd, dan wordt hij dat binnen de kortste keren wanneer hij andere dieren opeet, zoals dode ratten. Omdat een varken zeer gemakkelijk met de varkenspest, trichinen en andere ziekten geïnfecteerd kan worden, is het in Nederland sinds 1986 verboden om keukenafval aan varkens te voeren en sinds 2002 zelfs verboden in de hele Europese Unie. [32, 33, 34] Wordt een besmet varken door de mens geconsumeerd en komt het vlees in de maag, dan lossen de kalkomhulsels op en komen de larven vrij. De cyclus herhaalt zich nu in het lichaam van de mens: de volwassen trichinen doorboren de darmwand en brengen larven voort die in de bloedbaan terechtkomen en door het lichaam worden vervoerd. De larven kapselen zich in de spieren en veroorzaken vergiftigingsverschijnselen: koorts, reumatische pijnen, bloedarmoede, ademhalingsmoeilijkheden en bij ernstige besmetting de dood. Trichinen zijn vooral gevaarlijk bij herhaalde besmetting, dat wil zeggen als men steeds opnieuw zwaar besmet varkensvlees eet, dat slecht is gebraden of gekookt. Vanaf de prehistorie tot vijftig jaar geleden was er geen enkele remedie tegen deze dodelijke ziekte. Pas in onze tijd is de ziekte (net als de besmetting met de varkenslintworm) in Nederland overwonnen door een nauwkeurige en systematische controle van slachtdieren en door het goed koken en braden van het vlees. [35] In de Verenigde Staten, waar de keuring op trichinen niet verplicht is, is minstens vier procent van de bevolking besmet met trichinen. [36] Volgens sommigen is dat wel twintig procent. [37] Gelukkig is de besmetting meestal niet zo zwaar, omdat het vlees met de moderne kookapparatuur voldoende wordt verhit. Maar toch lopen talloze mensen rond met allerlei vage klachten en ongemakken, en denken ze dat ze af en toe een lichte griepaanval hebben. [38]

Bijbelteksten

Leviticus 11 : 4 t/m 8
Deze nochtans zult gij niet eten, van degenen, die [alleen] herkauwen, of de klauwen [alleen] verdelen:
- de kemel, want hij herkauwt wel, maar verdeelt den klauw niet; die zal u onrein zijn;
- En het konijntje, want het herkauwt wel, maar verdeelt den klauw niet; dat zal u onrein zijn;
- En den haas, want hij herkauwt wel, maar verdeelt den klauw niet; die zal u onrein zijn.
- Ook het zwijn, want dat verdeelt wel den klauw, en klieft de klove der klauwen in tweeën, maar herkauwt het gekauwde niet; dat zal u onrein zijn.
Van hun vlees zult gij niet eten, en hun dood aas niet aanroeren, zij zullen u onrein zijn. (Statenvertaling)

Vier diersoorten die voor consumptie verboden zijn, worden in dit bijbelgedeelte speciaal genoemd: kamelen, klipdassen, hazen en varkens.

Konijntje
De klipdas (konijntje) mocht niet gegeten worden, want dit was een onrein dier. De biologische naam voor de Israëlische klipdas is Hyrax (waarschijnlijk de ondersoort Procavia syriacus). Klipdassen zijn zo groot als een konijn en leven in kolonies in spleten en holen van rotswanden. Vaak eten ze groepsgewijs van knoppen, bladeren, kruiden en gras.

Kanttekening bij het woord "Konijntje" in de Statenvertaling
"Anders, bergmuis, of beermuis; een viervoetig gedierte van grootte als een egel en van gestalte als een muis en beer, wonende in de holen der steenrotsen; zeer veel gevonden in Palestina."

Varken
Varkensvlees was onrein. Waarom noemde Mozes het varken onrein? Hoe kon hij weten dat het eten van varkensvlees in die tijd werkelijk levensgevaarlijk was? Varkens worden sinds mensenheugenis als huisdier gehouden. Het zijn echte 'alleseters'. Ze schuimen rond de boerderij of langs de wegen, waar afval en uitwerpselen liggen en de sloten als riool worden gebruikt. Wroetend in de aarde, de mest en de bagger, alles opvretend wat ze tegenkomen: huisvuil, boomwortels, insecten, jonge, zieke en dode dieren (ook ratten die gestorven zijn aan dodelijke ziekten, zoals de pest), álles wordt verorberd. Ideale omstandigheden om dodelijke ziekten op te lopen, waaronder de varkenslintworm en de gevreesde trichinen, waar geen medicijn tegen gewassen is. Er zijn meer dan veertig ziekten die door varkens kunnen worden overgebracht.

Bron : "De moderne wetenschap in de bijbel" van Ben Hobrink

Bijbeltekst toevoegen

Terug

Versie december 2009