Kerkgroei

Hij is een van de meest opvallende voorgangers van Nederland. Onder zijn leiderschap maakte de Bethel gemeente in Drachten in 25 jaar een enorme groei door. De kerk groeide van 60 leden naar 4500 leden. Ds. Orlando Bottenbley deelde tijdens het leiderschapsseminar van Compassion de drie waardevolste lessen uit zijn loopbaan. De drie lessen die hij met 1500 ondernemers en leiders deelde hebben volgens hem bijgedragen aan de explosieve groei van de Bethel gemeente en zijn toepasbaar op iedere kerk of organisatie.

Voordat de predikant zijn lessen deelde vertelde hij over hoe hij eerst door een crisis heen moest gaan. Zo was er in zijn eerste gemeente in Nederland een rijke boer die in de oudstenraad zat en die zo’n beetje de hele gemeente financierde, inclusief het salaris van Bottenbley. "Ik mocht ook iedere dag melk komen halen, zo uit de koe vandaan!" De boer trok echter steeds meer de macht naar zich toe en probeerde mensen voor zijn karretje te spannen. Toen Orlando zich daar tegen verzette barstte de bom. "Hij heeft mij toen geprobeerd te breken. Maar ik wist: het is buigen of barsten. Ik wil staan voor mijn principes en wilde er niet in meegaan."

"Tot mijn grote verrassing werd alles opengegooid. Mensen in de gemeente kozen ervoor om mij te blijven steunen. Ik zie dat als een grote zegen van God. Crises als deze hebben ervoor gezorgd dat ik steeds meer ging groeien in mijn leiderschap.”

"Ik verbaas me erover hoe zwak kerkleiders zijn om gemeenten te brengen van A naar B. Ik heb dat ook meegemaakt. Want je hebt altijd te maken met tegenstand. Mensen vinden vernieuwing altijd moeilijk. Het is de kunst om de moed erin te houden en je visie en strategie vast te houden. En om mensen - niet alleen leiders - daarin mee te nemen. Daarbij moet je ook heel eerlijk zijn, want er zullen altijd mensen zijn die dit niet willen. Zij zullen weggaan. Maar dat vind ik niet erg! Want ik kan in alle oprechtheid zeggen dat ik denk dat ik Gods visie tot mijn visie heb gemaakt! Ik wil er alles aan doen om mensen het Evangelie te vertellen en discipelen te maken van Jezus."

Dit waren de drie lessen die Orlando vervolgens deelde.

1. Wees kwetsbaar
"Kwetsbaarheid wordt in onze cultuur vaak gezien als zwakte. Ik heb ontdekt dat dat niet zo is. Kwetsbaarheid is enorm krachtig."

"Toen de Bethel gemeente begon te groeien kwam ik in onder andere in beeld bij de EO. Ik weet nog dat ik toen werd uitgenodigd en de zaal binnenkwam als jonge gast. Er waren allemaal hoge pieten uit verschillende kerkelijke organisaties. Veel van hen hadden een keurig driedelig pak aan. Ik dacht: ‘Wow! Wat een muur van mensen die allemaal officieel willen zijn.’ Het leek wel alsof iedereen z’n masker had opgedaan en bezig was om zichzelf te positioneren op basis van zijn of haar functie, titel en bediening. Het was een muur waar je haast niet doorheen kon komen. Ik ben daar echt op afgeknapt. Toen dacht ik: ‘Zo’n leider wil ik nooit zijn.’ Ik wil me met iedereen kunnen verbinden."

"Ik nam me in die tijd ook voor dat als ik preekte in de kerk niet zozeer een boodschap wilde brengen. Ik wil een boodschap zijn. De preek moet echt letterlijk door mijn eigen hart en ziel zijn gegaan. Dat betekent dus ook dat ik bereid ben om de gemeente over mijn gevecht te vertellen. Over mijn moeite en boosheid tegenover God. Over de gigantische fouten die ik heb gemaakt in mijn relatie met God."

Ds. Bottenbley benadrukte dat kwetsbaarheid ook moeilijk kan zijn. Je moet jezelf namelijk prijsgeven. Met de billen bloot willen gaan. Zo koos hij ervoor om stagiairs niet alleen een inkijkje te geven in de gemeente, maar ook in zijn eigen leven. Wat maakt een gezin als dat van hem mee? Hoe ziet z’n huwelijk eruit? Hoe ga je om met geld en seksualiteit?

Kwetsbaar zijn ging niet altijd van een leien dakje. Zo vertelde hij een stagiair na een jaar met hem op te hebben getrokken dat hij van mening was dat het voorgangerschap niets voor hem was. Ook nadat hij hem daarna nog een half jaar extra de tijd had gegeven om zich te ontwikkelen. "Ow, hij heeft me bijna willen breken! Met zoveel agressie! Hij was zo boos! Ik barstte bijna uit m’n poriën die avond. Ik weet nog dat mijn vrouw vroeg wat er aan de hand was. Ik zei: ‘Ik laat nooit meer een stagiair bij ons binnenkomen!’

Ik weet nog dat ik die avond ging slapen. Het gebeurt niet vaak dat ik niet kan slapen. Maar Jezus sprak tot mij. Hij vroeg: ‘Wil je worden zoals Ik?’ ‘Jazeker!’ was mijn antwoord. ‘Maar hoe zou je het dan vinden als je zo met Petrus en de andere apostelen was omgegaan?’ ‘Ja,’ antwoordde ik. ‘U bent Jezus, ik niet!’"

"Die avond was er een omslag in mijn leven. Ik koos ervoor om toch altijd kwetsbaar te willen zijn. Ook al betekent dat dat er af en toe pijn zal zijn."

"Kwetsbaarheid is de manier om als mensen met elkaar intimiteit te ervaren en met elkaar verbonden te zijn. Ik kan nooit komen tot intimiteit met mijn vrouw als ik me niet kwetsbaar opstel. Zo is het ook bij jou in je gemeente, in je gezin, op je werk."

"We beginnen nooit een vergadering of samenzijn in de kerk wanneer we niet eerst in elkaars hart hebben gekeken. Hoe is het op je werk? Hoe is het thuis met je vrouw? John, je had zoveel moeite met je zoon de vorige keer.. Kun je daar nu iets over vertellen? Pas wanneer we dat hebben gedaan en voor elkaar hebben gebeden, behandelen we de agenda."

"Jezus koos er op die manier ook eerst voor om gewoon heel simpel bij Zijn discipelen te zijn. Om met Hem optrekken. Alsof Hij zei: ‘Ken mijn passie, proef Mijn hart, ervaar Mijn worsteling..’ Pas daarna gaf Hij hen macht om zieken te genezen en zelfs demonen uit te drijven. Wij vergeten dat vaak."

"Kwetsbaarheid geeft zoveel vrucht."

2. Geef vertrouwen
"Toen er nog maar 60 mensen in de kerk zaten heb ik de meeste van hen allemaal 3 tot 5 keer thuis opgezocht. Want ik wist namelijk dat als ik als voorganger iets wilde bereiken ik het vertrouwen nodig had. Soms kwam ik voor een muur te staan. Dan zei ik: ‘Wilt u mij alsjeblieft een kans geven? Als u mij nou een beetje vertrouwen geeft, geef me dan meer vertrouwen wanneer ik ook echt te vertrouwen ben.’"

Aan de andere kant moet je ook als leider durven te vertrouwen op de ander. "Nu is het zo dat we vaak zelf vacatures vervullen in kerken. Dan wordt er gezegd in kerken: ‘We hebben kinderwerkers nodig. O, u bent moeder, u bent onderwijzer! Dan kunt u kinderwerker worden!’ Wij zijn daarmee gestopt. De Bethel gemeente is explosief gaan groeien toen we geen vacatures meer vervulden. We zijn mensen alleen gaan vragen wat ze zelf graag zouden willen doen in de gemeente. En als ze iets willen gaan doen dan vertrouwen we hen dat toe. Zo proberen we de gaven en talenten van mensen in te zetten."

"Zo herinner ik me een bankdirecteur die bij me kwam. Hij wilde lid worden van onze gemeente. Hij kwam als geroepen, want ik had net een penningmeester nodig! Toen ik hem wilde vragen wat hij wilde gaan doen hoopte ik dat hij zou zeggen dat hij wel penningmeester kon worden. Ik wilde hem een vacature laten invullen! Maar nee! Hij wilde graag kinderwerk doen."

"Mensen, wat was dat een teleurstelling. Gelukkig zette God mij met beide voeten op de grond. De man vertelde me dat zijn vader directeur van een bank was geweest, zijn broers en hij moesten economie studeren. Maar de passie van deze man lag eigenlijk altijd al bij kinderen. Hij wilde zo graag met kinderen werken. Toen ik dat hoorde heb ik hem direct doorgestuurd naar de kinderwerkers! Tot op de dag van vandaag werkt deze bankdirecteur bij ons als kinderwerker."

"Weet je wat ook zo mooi is? Jezus nam bij Zijn hemelvaart de missie die Hij had gekregen van Zijn Vader. Hij legde die missie in de handen van de mannen met wie hij had opgetrokken. Toen vertrok Hij als Zoon van God naar de hemel. Hij liet ons achter met Zijn missie. Als de Zoon van God jou en mij het vertrouwen durft te geven om Zijn missie uit te voeren, wat dwaas zou het dan zijn om het niet op diezelfde manier te doen in de gemeente." 

3. Durf te vergeven
Toen zijn spreektijd verstreken was sloot Bottenbley kort maar krachtig af met zijn derde les. "De derde les die ik heb geleerd is om vergevingsgezind te zijn. Ook wanneer iemand grote fouten maakt of zijn beloften niet waarmaakt. Dan vertrouw je die persoon opnieuw. Ik denk in alle bescheidenheid dat je op die manier nieuwe leiders voorbrengt die het een vreugde vinden om samen met je te mogen werken."