Gebrek aan coaching in veel gemeenten

 Coach-expert: 'Talenten moeten veel beter ingezet worden'

“In de kerk komen vrijwilligers veel te weinig tot hun recht. Er is nauwelijks aandacht voor coaching, terwijl de kerk de grootste vrijwilligersorganisatie van Nederland is. Vergelijk dit met zorginstellingen, die zijn veel professioneler geregeld. Het is mooi dat de kerk waarde hecht aan roeping, maar toerusting is hierin essentieel.” Dat zegt Anne Pals, docent aan de Christelijke Hogeschool Ede en al jaren coach in organisaties. Hij benadrukt in zijn boek ‘Handboek voor kerkelijke coaches’ dat kerken doorgaans niet goed met vrijwilligers omgaan.

Dat het vrijwilligersbeleid ondermaats is, komt enerzijds omdat het weinig prioriteit heeft. Anderzijds is er een tekort en vrijwilligers en worden kerken minder kritisch. “Ze zijn al blij als iemand ‘ja’ zegt. Er is angst voor vacatures. En vervolgens krijgen mensen een taak die niet bij hun talenten of passie past. Dit is niet effectief.”

Veelheid aan talenten

“Je moet juist goed kijken wat iemands talenten en voorkeuren zijn en dan een goede taak voor diegene bedenken. Als je meer kijkt naar talenten, kun je hetzelfde werk doen met minder mensen en méér plezier.” Natuurlijke gaven moeten volgens Pals te ontwikkelen zijn. Anders wordt het lastig. “Als iemand ambtsdrager wordt en daar erg toegewijd voor is, is het heel erg goed. Maar kijk ook naar de talenten die iemand heeft. En of ze te ontwikkelen zijn.”

Een goed gecoachte kerk benut de veelheid aan talenten goed. “Je kunt talenten onderverdelen in vier verschillende kleuren. Zeg maar vier persoonstypen. Ik heb in mijn eigen gemeente de talenten herkenbaar gemaakt met kleuren. In de kerkenraad werd dan duidelijk aan welke kant je kwaliteiten liggen. Je kunt bijvoorbeeld goed zijn in organiseren of in de omgang met mensen. In kerkenraden is dit heel nuttig: je onderzoekt wat je talenten zijn, wat je talenten niet zijn en aan welke kwaliteit kunnen mensen ergeren als je erin doorschiet? " Je hoort dan kerkenraadsleden zeggen: ‘Dat is een goede opmerking. Ik snap jou nu beter.’

Het is goed om talenten te doorzien, ook talenten die doorschieten. Anne noemt een voorbeeld. “Je kunt in een gemeente zitten met een mooi historisch kerkgebouw. Nu kan er een heel praktisch, organiserend kerkenraadslid in je kerk zitten die voorstelt om alle banken te vervangen voor stoelen. Dat zou handiger zijn voor concerten en maakt de kerk multifunctioneel. Maar waar die man dan minder oog voor heeft, is de sfeer en de emotie in de kerk. Mensen hebben hun kinderen laten dopen in het gebouw, generaties hebben op die banken gezeten. Daar dendert hij wellicht zo overheen. Als je oog hebt voor talenten, begrijp je de achterliggende gedachte van zo’n man en dat moet gewaardeerd worden. Want dat soort mensen bouwen je kerk! Maar tegelijkertijd is het goed om die man aan te sporen om de eenheid in oog te houden.”

Barnabas als voorbeeld

Het gebrek aan coaching in de kerk is een geweldig probleem, volgens Pals. “Ik heb tien jaar conflicten begeleid in gemeenten en ik kan zeggen: daar word je niet vrolijk van. Het is een wonder dat ik nog geloof!” Vreemd genoeg is er weinig vraag naar coaching. “Daar verbaas ik me wel eens over. Maar in mijn boek zitten handvatten hoe je coaching kunt integreren in de kerk. Allereerst is het goed om het onderwerp ‘talenten’ onder de aandacht te brengen op gemeenteavonden. Ik heb veel van die avonden meegemaakt waarbij mensen vrolijk werden en bewust werden van de kracht van hun gemeenteleden.”