Wees wijs met de wijsheid
Het bijbelboek Spreuken staat vol met levenswijsheid! Wijsheid is
namelijk iets anders dan verstand, kennis, intelligentie. Wijsheid is de kunst
om goed te reageren, om de goede beslissingen te nemen. We hebben wijsheid
nodig in ons alledaagse leven waarin we te maken hebben met relatiesproblemen,
burenruzies, eigenwijze mensen, gezondheid en ziekte, armoede en rijkdom,
deugden en ondeugden, opvoeding en arbeid. De wijsheid gaat over het leven én
het Leven! Een belangrijke tekst uit het Nieuwe Testament rond de wijsheid: ‘Alles
schatten van wijsheid en kennis liggen verborgen in Christus’ (Kol. 2:3).
Wijsheidsliteratuur
De Spreuken vormen samen met o.a. Prediker de wijsheidsliteratuur van
het Jodendom en het Christendom. De kerk heeft de samenleving op dit gebied óók
wat te bieden (i.p.v. sychologische, boeddhistische, esoterische wijsheid). Alle mensen kennen een diep
verlangen naar ware wijsheid, want iedereen wil wegwijs raken in het leven op
aarde.
Inhoud
en doel
De Spreuken gaan over vier levensgebieden: arbeid en economie, relaties
met familie en buren, huwelijksrelatie, burgerplichten. Het doel is: (jonge) mensen (zonen,
dochters, leerlingen) wegwijs maken in het leven en de weg naar het geluk (3:2;
3:18; 8:34; 10:17; 16:20; 19:8) wijzen. Dit is wat alle mensen wel willen en
wat ook in onze samenleving zeer actueel is: dienstbaarheid, authenticiteit, eerlijkheid, transparantie, geduld, integriteit,
samenwerking. Kortom: een leven dat deugt!
Leuk,
een spreuk!
De Spreukenverzameling biedt veel stof tot denken en is bij tijd en
wijle zeker ook humoristisch, zeker als je de spreuk in een specifieke situatie
ter sprake brengt. Voor een collega die wat traag is: 6:6. Voor de puber die
niet uit bed wil komen: 6: 9. Voor die onzinnige vergadering: 8:5. Voor een
teamleider die feedback wil geven: 10:26. Voor de vrouw die jaloers is op een andere
vrouw: 11:22. Voor een eigenwijs mens: 12:15. Voor wie snel boos worden: 12:16.
Voor goede omgangsvormen naar je buurman: 27:14. En deze spreekt voor zichzelf:
25:24. Naast geluk scoort ook gezondheid hoog in het gedachtegoed van Spreuken
(3:8; 12:18; 13:12; 14:30; 16:24; 17:22; 18:14).
Het
begin
Een terugkerend refrein gaat over het begin van de wijsheid (9:10; vgl.
1:7; 4:7; Ps. 111:10): Niemand kan ooit zeggen: ik heb de wijsheid in pacht.
Wel weten we allemaal waar wijs worden begint: bij ontzag voor de Heer. Ontzag
is: vrees, huiver, eerbied, verwondering, godsvrucht. Wijsheid is dus allereerst een levenshouding die gericht is op God: de Heer
staat centraal in het leven van iemand die wijs is. Wijs ben je als je onder de
indruk bent en blijft van de glorie van God, de luister van de Heer die heilig is. Tegelijk benoemt het tweede
zinsdeel (synthetisch parallellisme) nog een andere dimensie: het begin van
wijsheid is vertrouwdheid met de Heilige! Het gaat om vertrouwelijke omgang
(Ps. 25:14). Echte fijngevoeligheid en liefdevol onderscheidingsvermogen
ontwikkelen naar de mate waarin we vriendschappelijk omgaan met onze heilige
God! Wijsheid is een deugd die groeit door de Geest van verbondenheid
(vertrouwdheid is: kennis, gemeenschap, verbondenheid).
Christus
Het begin brengt ons ook bij de kern van de wijsheid: wijsheid is ten
diepste een persoon! In Spreuken wordt Vrouwe Wijsheid ten tonele gevoerd (Spr.
8). Het Nieuwe Testament leert ons Jezus te zien als Gods wijsheid (1 Kor.
1:24; 1:30; Kol. 2:3). Hij is ook bij uitstek de leraar van wijsheid (Mat. 5-7). Wijsheid is een van zijn prachtige deugden. Wijsheid
is een aspect van de ‘luister van de Heer’: zijn schitterende namen, prachtige deugden,
indrukwekkende daden, kostbare woorden (2 Kor. 3:18). Wie wil groeien in wijsheid moet groeien
in Christus: we veranderen (worden wijzer) naar de mate waarin we zijn
schoonheid aanschouwen (het 3vers18perspectief).
Praktische
wijsheid
Wat moeten we doen als we niet weten hoe te reageren, als we een
moeilijke beslissing moeten nemen, een keuze moeten maken, om moeten gaan met
een lastige collega, relatieproblemen hebben of in geldnood zijn?
Wat is wijsheid!?
1. Geloof met heel je hart dat dit waar is: ‘Christus is onze wijsheid!’
Bedenk dat, geef daar tijd en aandacht aan als je voor een beslissing staat.
2. Bid om wijsheid. Ware wijsheid is niet aards maar geestelijk (Jak.
1:5; 1 Kor 1:18-2:16).
3. Bestudeer, memoriseer en mediteer Gods woorden. Ze zijn een bron van
ware wijsheid. Wie niet de Bijbel leest is een dwaas.
Jezus, u bent wijs! Alle schatten van de wijsheid
liggen in u verborgen. En ik wil met heel mijn hart geloven dat u Gods ultieme wijsheid
bent. Wil mij wijs maken, wil mijn wijsheid zijn, en laat me telkens opnieuw genieten
van uw levenslessen, van uw inzicht en kennis. Wat is uw wijsheid kostbaar! Wat
bent u kostbaar, Heer, die mijn wijsheid bent.
Bron : http://www.josdouma.nl/bronwater/Bronwater%2020080706.pdf
