Wat is wedergeboorte?

Op een gegeven moment komt er een Farizeeër naar Jezus toe. Hij is onder de indruk van de tekenen die Jezus doet. Iemand die dat doet moet wel van God komen. Dit was een hele andere houding dan die van de rest van de schriftgeleerden. Geen vijandigheid. Jezus spreekt met hem over wedergeboorte. Nicodemus was een leraar in Israël en toch begreep hij niet wat Jezus zei. Niet zomaar een leraar maar een erkende autoriteit. Wanneer je kijkt naar het Woord dat in onze vertaling met ongeestelijk is vertaald dan staat er eigenlijk: ‘een natuurlijk mens’. Het probleem met Nicodemus was dat hij een natuurlijk en geen geestelijk mens was. Daarom had hij ook zoveel moeite om te begrijpen wat Jezus zei. Het feit dat hij een Schriftgeleerde is geeft geen enkele garantie dat hij ook maar iets snapt van het koninkrijk van God. Jezus verwondert zich daarover. Er staat hierover toch voldoende in het oude testament. Wat voor deze Schriftgeleerde gold in de dagen van Jezus is nu nog. Of iemand nu dominee, voorganger, officier of theoloog is geeft geen enkele garantie dat hij de dingen van het koninkrijk van God snapt. Er is maar één ding dat daarin de doorslag geeft. Dat is de vraag: ‘ben je wedergeboren?’. Door onze aardse geboorte zijn we burgers van een koninkrijk op aarde. Het koninkrijk der Nederlanden. Om in het koninkrijk de hemelen te komen moeten we opnieuw geboren worden:  wedergeboren.

Wedergeboorte vergeleken met een natuurlijke geboorte

De bijbel vergelijkt het tot een nieuw leven komen met een geboorte. In een aardse geboorte heb je een moeder en een kind. Eerst is het kind nog in de schoot van zijn moeder en ziet of hoort het niets van de wereld daarbuiten. Het tast zolang nog in het duister. Wanneer het kind de moeder verlaat ziet en ontdekt het steeds meer van de nieuwe wereld waarin hij terecht is gekomen. Het aanschouwt het licht. Zo is het ook in de wedergeboorte. Zolang iemand niet wedergeboren is kun je het vergelijken met een kind dat nog in de moederschoot is. De niet wedergeboren mens ziet of hoort niets van het koninkrijk van God. Hij heeft oren en hoort niet en ogen en ziet niet. Tijdens zijn geboorte wordt de mens uit de macht van de duisternis gehaald. Deze heeft niet langer de macht in zijn leven. Het kind zit met de navelstreng vast aan de moeder. Deze navelstreng moet doorgesneden worden.

Johannes 3: 3 

Jezus antwoordde en zeide tot hem: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij iemand wederom geboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien.

1 Korintiërs 2:14-15

Doch een ongeestelijk mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, want het is hem dwaasheid en hij kan het niet verstaan, omdat het slechts geestelijk te beoordelen is.  Maar de geestelijke mens beoordeelt alle dingen, zelf echter wordt hij door niemand beoordeeld.

Ezechiël 16:3-4

En zeg: Alzo zegt de Heere HEERE tot Jeruzalem: Uw handelingen en uw geboorten zijn uit het land der Kanaanieten; uw vader was een Amoriet en uw moeder een Hethietische.  En aangaande uw geboorten: ten dage, als gij geboren waart, werd uw navel niet afgesneden; en gij waart niet met water gewassen, toen Ik u aanschouwde; gij waart ook geenszins met zout gewreven, noch in windselen gewonden.

In deze tekst wordt de ontrouw van het volk Israël afgebeeld. Door de contacten met omliggende volkeren dienden ze niet God maar de afgoden. De navelstreng afsnijden wil zeggen dat de Israëlieten met hun leven van ontrouw aan God en afgoderij moeten breken. De verbindingen met de Astarte doorsnijden. Datzelfde geld ook voor ons. Ook wij moeten de bindingen met ons vroegere oude onbekeerde leven verbreken.  Dan komt het kind tot nieuw leven. De band tussen het oude en nieuwe leven moet verbroken worden. Tussen ons oude leventje en het nieuwe leven moet een radicale scheiding komen. Zolang een mens nog vast zit aan zijn oude leven en daardoor gevoed wordt is er nog geen overwinning over de zonde. De oude zondige levensstijl wordt dan in stand gehouden.

Hieronder gaan we bekijken wat de bijbel over dit thema zegt

In deze twee teksten worden twee beelden gebruikt om één en hetzelfde duidelijk te maken. Het gaat om het nieuwe leven wat ontstaat en het oude leven wat de mens achter zich laat. Door de opstanding van  Jezus komen wij tot nieuw leven. Onze oude mens (de niet bekeerde staat van de mens en daarmee de vroegere levenswandel) is met christus gekruisigd en we zijn met hem weer opgestaan uit de dood. Opgestaan tot een nieuw leven. Ook het geboorteproces is een manier om duidelijk te maken dat er nieuw leven ontstaat. De tekst uit Titus 3:5 geeft ook een soortgelijk beeld weer. Hetzelfde beeld wat ook in de doop weer terug komt. Het bad der wedergeboorte wil zeggen dat in dat waterbad de mens zijn oude leven (oude mens) begraaft en opstaat tot een nieuw leven (een nieuw mens wordt). De doop in water beeldt in symboliek de wedergeboorte uit.

Efeze 4:21-24

Gij toch hebt van Hem gehoord en zijt in Hem onderwezen, gelijk dit de waarheid is in Jezus, dat gij, wat uw vroegere wandel betreft, de oude mens aflegt, die ten verderve gaat, naar zijn misleidende begeerten, dat gij verjongd wordt door de geest van uw denken, en de nieuwe mens aandoet, die naar de wil van God geschapen is in waarachtige gerechtigheid en heiligheid.

Romeinen 12:2 

En wordt niet gelijkvormig aan deze wereld, maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken, opdat gij moogt erkennen wat de wil van God is, het goede, welgevallige en volkomene.

Wedergeboorte is het totale proces van vernieuwing van het denken en het handelen van de gelovige. De vernieuwing in denken vindt plaats door het Woord van God en de Heilige Geest.

1 Petrus 1:22-23

Nu gij uw zielen door gehoorzaamheid aan de waarheid gereinigd hebt tot ongeveinsde broederliefde, hebt dan elkander van harte en bestendig lief, als wedergeboren, en niet uit vergankelijk, maar uit onvergankelijk zaad, door het levende en blijvende woord van God.

Ezechiël 36:25-26

Ik zal rein water over u sprengen, en gij zult rein worden; van al uw onreinheden en van al uw afgoden zal Ik u reinigen;  een nieuw hart zal Ik u geven en een nieuwe geest in uw binnenste; het hart van steen zal Ik uit uw lichaam verwijderen en Ik zal u een hart van vlees geven.

De praktijk

Zo kwam ik op internet een getuigenis tegen van iemand die altijd gewend was de dingen zelf op te lossen in zijn leven. Hij hield iedereen op afstand. Als er iemand bij hem in de buurt kwam dan kon hij door zijn agressie iemand op afstand houden. Toen hij de bijbel ging lezen ontdekte hij dat deze agressie niet goed was. Het was een gedrag dat niet paste bij een gelovige. Door te accepteren dat het niet goed was en het in het gebed bij God neer te leggen veranderde God deze agressie stapje voor stapje in liefde. Voortaan mocht deze man liefdevol reageren naar anderen toe. Zijn denken en handelen was vernieuwd door het Woord en de Geest van God. Het is niet altijd makkelijk te zeggen op welk moment God gestart is met het vernieuwingswerk in iemand. Wanneer God voor het eerst met iemand bezig is. De vernieuwing van de mens is een proces dat het hele leven doorgaat. We worden van dag tot dag vernieuwd.

Toch kan je weten of je een kind van God bent. Wanneer je Jezus hebt aangenomen en in Zijn naam gelooft dan heeft Hij je macht gegeven om een kind van God te zijn. Het oude is voorbij gegaan en het nieuwe is gekomen. Een christen moet beseffen dat al zijn gedrag die nog past bij een niet bekeerd mens verleden tijd moet zijn. Doet men dit niet dan zal het oude wat er nog is steeds meer terrein proberen terug te winnen. Dit is niet de bedoeling. Het doel is dat steeds meer van het leven van Christus zichtbaar wordt in de nieuwe mens. Een nieuwe schepping. Onze natuurlijke mens die van Adam afstamt is verworden door de zondeval. De zonde heeft ons allemaal naar de door gevoerd. Doordat de mens aan God ongehoorzaam is geworden leidt de zonde de mens naar de door. Christus heeft onze zonden gedragen en daardoor zijn onze zonden vergeven. Door de eerste Adam is de dood de wereld in gekomen. De mens werd sterfelijk. De tweede Adam is Jezus Christus en hij herstelde wat door de eerste Adam verloren is gegaan. De mens werd weer levend door zijn contact met God. God geeft de mens een nieuw natuur, een nieuwe aard. God wijst een mens op de dingen die verband houden met zijn oude onbekeerde leven. Wanneer de mens deze dingen weg doet komt er iets nieuws voor in de plaats.

Een ander bijbels beeld wat dit weergeeft is het beeld van de wijnstok uit Johannes 15. De gelovige is de rank die met Christus de wijnstok is verbonden. Van de rankt worden gedeelten weg gesnoeid. Er komen vervolgens nieuwe uitlopers uit tevoorschijn.

Johannes 3:7-8

Verwonder u niet, dat Ik u gezegd heb: Gijlieden moet wederom geboren worden. De wind blaast, waarheen hij wil, en gij hoort zijn geluid; maar gij weet niet, van waar hij komt, en waar hij heen gaat; alzo is een iegelijk, die uit den Geest geboren is.

2 Korintiërs 4:16

Daarom verliezen wij de moed niet, maar al vervalt ook onze uiterlijke mens, nochtans wordt de innerlijke van dag tot dag vernieuwd.

Romeinen 8:16 

Die Geest getuigt met onze geest, dat wij kinderen Gods zijn.

Johannes 1: 12

Doch allen, die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven om kinderen Gods te worden, hun, die in zijn naam geloven.

2 Korintiërs 5:17 

Zo is dan wie in Christus is een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het nieuwe is gekomen.

Bron : www.ldhkampen.nl/ldh/WEDERGEBOORTE.pdf

Wat is wedergeboorte?
De woorden wedergeboorte en bekering zijn bekende woorden. Toch roepen ze ook altijd weer vragen op. Zijn wedergeboorte en bekering hetzelfde? Kan je van jezelf als gelovige zeggen dat je een wedergeboren christen bent? Is de wedergeboorte eenmalig? Moet je het moment van je wedergeboorte in je leven kunnen aanwijzen? Is bekering eenmalig?

Het woord wedergeboorte in de Bijbel
Het woord wedergeboorte of wedergeboren lees je in de Bijbel maar 4 keer. Namelijk in: Matt 19:28; Titus 3:5; 1 Petr 1:3,23. het is dus geen woord dat vaak door Christus of door de apostelen gebruikt is. We lezen deze woorden niet in het Oude Testament. Toch is het niet zo dat er op andere plaatsen in de Bijbel niet over wedergeboorte gesproken wordt. De wedergeboorte is bijvoorbeeld ook ter sprake waar we lezen dat een mens opnieuw geboren moet worden. We lezen daarover in Johannes 3. De here Jezus spreekt er met Nikodemus. Het gaat ook om de  wedergeboorte waar we lezen dat mensen uit God geboren zijn. Zie o.a; 1 Joh 2:29; 3:9; 5;1,4,18
Als we het over wedergeboorte en bekering hebben, laten we wat de here Jezus in Matt 19:28 zegt buiten beschouwing. We doen dat omdat het woord wedergeboorte daar niet wijst op de verandering van een mens. Het gaat daar de dag dat de Here Jezus terugkomt en de nieuwe hemel en aarde er zijn.

Wedergeboorte is van boven geboren worden
Het is goed om eerst aandacht aan Joh 3 te geven. Wanneer de Here Jezus met Nicodemus in gesprek is, zegt Hij o.a: “Waarachtig, ik verzeker u; niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest. Wat geboren is uit een mens is menselijk, en wat geboren is uit de Geest is geestelijk. Wees niet verbaasd dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden.” Vs 5-7. Het woord dat hier met ‘opnieuw’ vertaald is, is een ander woord dan in de teksten waar we letterlijk over de wedergeboorte lezen. Het woord dat met ‘opnieuw’ vertaald is, wijst ook aan waar die nieuwe geboorte vandaan moet komen. Dit woord wijst aan dat dit ‘opnieuw’ geboren worden van boven moet komen. Het moet van God uit de hemel komen. Iemand die is gaan geloven en met Christus is gaan leven, is een ander mens geworden. Het is de HERE die van boven in zijn of haar leven ingegrepen heeft. Zonder het ingrijpen van God uit de hemel, komt geen mens tot geloof en wordt geen mens een ander, een nieuw mens. Deze geboorte die van boven komt is het begin, is de wortel van het nieuwe leven. Het begin van het leven met God dat niet meer vernietigd kan worden. Dat nieuwe leven kan niet verborgen blijven. Het laat iemand dan ook groeien in het leven met Christus.

Wie uit God geboren is, leeft met Christus
Als je met aandacht de eerste brief van de apostel Johannes leest, valt het op dat hij geregeld de woorden ‘uit God geboren’ gebruikt. Als de HERE dat nieuwe leven in je laat beginnen, komt dat nieuwe leven ook uit in je leven. Het blijft niet verborgen. Het is niet zo dat je jouw leven lang in het donker van zonden leeft en toch uit God geboren bent. Heel belangrijk is hierbij wat we in 1 Joh 3:9,10 lezen: “Wie uit God geboren is zondigt niet, want Gods zaad is blijvend in hem. Hij kan zelfs niet zondigen, want hij is uit God geboren Hieraan is te zien wie kinderen van God en wie kinderen van de duivel zijn: wie niet rechtvaardig leeft, komt niet uit God voort. Hetzelfde geldt voor wie zijn broeder of zuster niet liefheeft.” Als je dit leest, kan de gedachte opkomen dat je dus vanaf een bepaald moment in je leven op aarde zondeloos moet zijn om uit God geboren te zijn. Het lijkt voor jou misschien zo dat wedergeboorte en zondeloosheid hetzelfde zijn. Dat is zeker niet zo!  Je ziet hier dat een vertaling nooit alles kan zeggen wat er in de oorspronkelijke tekst staat. De vorm van het werkwoord dat hier gebruikt wordt, laat zien dat de handeling die beschreven wordt doorgaat. Dat de mens die dat doet op dezelfde manier dat blijft doen. Wanneer Johannes hier zegt dat iemand die uit God geboren is niet zondigt, betekent dit dat hij de zonden niet blijft doen. Dat hij niet met plezier in de zonden blijft leven. Iemand die door de Geest van de Here overweldigd is, kent juist verdriet over eigen zonden. Dan vecht je juist tegen de zonden in je eigen leven. Dan wil je juist groeien in dat nieuwe leven, in het leven met de HERE. Dan wil je juist in dat leven met Christus al meer volwassen worden. Zie o.a: Ef 4:13-15.

Wedergeboorte en doop
Is iedereen in de gemeente wedergeboren? Heeft ieder kind in de kerk bij zijn of haar doop de wedergeboorte gekregen? Paulus wijst in zijn brief aan Titus wel een verband tussen doop en wedergeboorte. Om te zien in wat voor verband dit staat, is het nodig om even een paar verzen uit Titus 3 aan te halen: “Maar toen zijn de goedheid en mensenliefde van God, onze Reddder, openbaar geworden, en heeft Hij ons gered, niet vanwege onze rechtvaardige daden, maar uit barmhartigheid. Hij heeft ons gered door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwende kracht van de Heilige Geest, die Hij door Jezus Christus, onze redder, rijkelijk over ons heeft uitgegoten. Zo zijn wij door Zijn genade als rechtvaardigen aangenomen en krijgen we deel aan het eeuwige leven waarop we hopen.” vs 4-7. Jezus Christus, de Zoon van God is naar de wereld gekomen. Dat is niets anders dan de liefde, dan de goedheid van de HERE. De liefde van God in Christus komt naar ons toe in de doop. Dan komt Hij persoonlijk naar ons toe en dompelt ons onder in Zijn barmhartigheid. Dan wordt Gods genade en verlossing aan een mens heel persoonlijk beloofd. De doop is het bad van de wedergeboorte. Wie gedoopt is, heeft van de heilige Geest persoonlijk de belofte gekregen dat Hij de wedergeboorte in jou wil geven. Dat Hij jou tot een nieuw mens wil maken. De doop is niet de wedergeboorte zelf. Het is Gods zekere belofte dat Hij jou de wedergeboorte wil geven. De doop is ook niet de verzegeling van de wedergeboorte zelf maar wel de garantie van Gods belofte dat Hij dit in jou wil werken.

Wedergeboorte is eenmalig

Het is duidelijk dat de wedergeboorte zoals we daarover in de Bijbel lezen op het begin van het nieuwe leven wijst. Het gaat erom dat mensen andere, nieuwe mensen worden. Dat betekent dat je vanuit het geloof, vanuit de liefde van God begint te leven. Dat juist Christus voor jou de belangrijkste persoon in je leven is. Het gaat er niet om dat je precies moet kunnen vertellen wanneer dat begin er in je leven was. Het gaat er wel om dat je in je leven ziet en ook wil zien dat je de HERE wil volgen als je God en Koning. Het gaat erom dat het de HERE is die de wedergeboorte in je leven gewerkt heeft. Hij zorgt voor de geboorte van een nieuw leven.
Ook onze belijdenis wijst erop dat de wedergeboorte het eenmalige begin van een nieuw leven is. Heel duidelijk zie je dat in de Dordtse Leerregels III/IV, 16: “ De goddelijke genade van de wedergeboorte werkt dan ook niet in de mensen alsof zij stokken en blokken waren en zij vernietigt de wil met zijn eigenschappen niet en dwingt de mens niet tegen wil en dank. Maar zij maakt de wil geestelijk levend, geneest, herstelt hem en buigt hem liefdevol en tegelijk krachtig. Waar eerst de hardnekkige tegenstand van het vlees de mens helemaal beheerste, begint nu door de Geest een gewillige en oprechte gehoorzaamheid de overhand te krijgen. Daarin bestaat de geestelijke vernieuwing en ware vrijheid van onze wil.”  Wij verwerpen in de Dordtse Leerregels dan ook dat iemand meerdere keren een wedergeboorte ondergaat. We doen dat in hoofdstuk V, verwerping van de dwalingen 8: “De synode veroordeelt de dwaling van hen die leren : “Wanneer de mens zijn eerste wedergeboorte verloren heeft, is het niet ongerijmd, dat hij opnieuw, ja verscheidene keren wedergeboren wordt.” Daartegenover belijden wij dan: “Zij loochenen door deze leer dat het zaad van God, waardoor wij wedergeboren worden, onvergankelijk is. Dit gaat in tegen het getuigenis van de apostel petrus, die zegt dat wij elkaar moeten liefhebben als wedergeboren, en niet uit vergankelijk, maar uit onvergankelijk zaad. (1 Petr 1:23)”

De wedergeboorte zorgt voor groei
Het is heel belangrijk om steeds weer te zien dat de wedergeboorte helemaal het werk van God is. Zonder dat werk kun je niet aan Christus verbonden zijn. De HERE geeft de wedergeboorte in hen die Hij in Zijn liefde uitverkoren heeft. De heilige Geest doet dat door de verkondiging van het evangelie. Hij gebruikt daarbij dus het Woord. Hij doet het zo. Zoals we belijden: “Dit is de wedergeboorte, de vernieuwing, nieuwe schepping, opwekking uit de dood en levendmaking, die God zonder ons in ons tot stand brengt en waarover in de Schrift zo indrukwekkend gesproken wordt.” Wanneer de HERE in Zijn onpeilbare liefde dit in je leven geeft, kan dat niet zonder gevolgen blijven. Dan wil je geen baby in het geloof blijven. Wedergeboorte en onverschilligheid, wedergeboorte en slapheid in het leven met Christus horen niet bij elkaar. Dat is wat de Geest ons in de Bijbel duidelijk leert. Daarom hebben gereformeerden het woord wedergeboorte soms ook gebruikt om het hele leven in geloof daarmee aan te duiden. Dan wordt de groei in geloof ook wedergeboorte genoemd. Dat wat uit de wortel als leven voortkomt wordt dan ook met die naam genoemd. Een voorbeeld daarvan vinden we in artikel 24 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis: “Wij geloven dat dit ware geloof, in de mens verwekt door het horen van het Woord van God en door de werking van de Heilige Geest; hem opnieuw geboren doet worden en hem tot een nieuwe mens maakt. Dit ware geloof doet hem leven in een nieuw leven en bevrijdt hem uit de slavernij van de zonde.

Wedergeboorte en verwondering
De HERE benadrukt in de Bijbel met de woorden wedergeboorte, wedergeboren, opnieuw geboren worden, uit God geboren, dat Hij een mens tot een ander mens maakt. Dat de heilige Geest dat doet. Dat de Geest het nieuwe begin in Zijn uitverkoren kinderen werkt. Dat geeft de zekerheid dat dit ook in hun levens te zien zal zijn. Hij laat in de wedergeboorte Zijn onweerstaanbare goedheid en liefde zien. Wat een wonder dat je gelooft, Gods werk in je. Hij heeft je overwonnen ten goede.  Wie dat ziet breekt uit in de lof op God. Dat ik geloof heb ik aan de HERE te danken! Wat de HERE in ons doet gaat ons bevattingsvermogen te boven. Er is meer dan wij kunnen bedenken voor nodig om ons in liefde aan Christus te verbinden. De enige die dat kan en wil geven is de HERE. Van dat geweldige werk van God belijden wij: “Het is een volstrekt bovennatuurlijk, zeer krachtige en tegelijk zeer liefdevolle, wonderbare, verborgen en onuitsprekelijke werking.” DL V,12. Het is heerlijk om in Gods grote daden je rust te vinden en Hem daarvoor te prijzen!