Een magisch object dat wordt gedragen om geluk te brengen en bescherming tegen ziekten, ongevallen en boze machten. Geloof dit niet! Links eentje die lijkt op een schapulier. Een schapulier is ook een amulet. Rechts een “hamsa-hand” dat gedragen wordt om beschermd te worden tegen het Alziend Oog!
Bron : website over symbolen en hun betekenis
Amulet
Een amulet of talisman is een voorwerp dat geluk of bescherming zou brengen. Veel gebruikt als amulet zijn: (edel)stenen, muntjes, tekeningen, ringen, religieuze objecten (Oog van Horus, christelijk kruis, Boeddhabeeldje), planten (bijv. het klavertjevier, zie ook afweerkruid) en (delen van) dieren. Zelfs woorden worden gebruikt als 'amulet'; het Latijnse "Vade retro, Satanas" of de Troonvers bijvoorbeeld. Een amulet en een talisman worden vaak met elkaar verward. Een amulet biedt bescherming en behoedt je voor gevaar. Een talisman brengt geluk en voorspoed, een geluksbrenger dus. De Cyranides is een anonieme encyclopedie over amuletten uit de eerste eeuw v. Chr.. Plinius de Oudere beschrijft amuletten die gebruikt worden voor het genezen van een ziekte, de verlichting van pijn of bescherming tegen zwarte magie in boek 30 van zijn Naturalis Historia. In de Indiculus superstitionum et paganiarum uit de achtste eeuw werd het gebruik van amuletten afgekeurd. Zie voor afbeeldingen: http://nl.wikipedia.org/wiki/Amulet
Bron : http://nl.wikipedia.org/wiki/Amulet
Betekenis
Een amulet is een voorwerp dat op het lichaam gedragen wordt en de drager op magische wijze dient te beschermen tegen onheil. Een amulet is vaak een sieraad of wordt aan de kleding vastgemaakt. Maar ook op wapens worden amuletten aangebracht. Andere amuletten worden neergezet of opgehangen op plaatsen die extra bescherming nodig hebben: aan de deurpost van een huis, of boven de wieg van een baby, bijvoorbeeld.
Het woord 'amulet' is afkomstig uit het Latijn. Plinius de Oudere (24-79 n.Chr.) gebruikte in zijn 'Natuurlijke historie' het woord amuletum in dezelfde betekenis als wij nu. Mogelijk is het afkomstig van het werkwoord amoliri, dat 'afwenden' betekent. Een ander woord is talisman, dat via het Arabische tilasm teruggaat op het Griekse telesma, 'gewijd voorwerp'.
Verschil tussen amulet en talisman
Over het verschil tussen amulet en talisman bestaan meerdere opvattingen. Van oorsprong was volgens velen een amulet vooral gericht op bescherming tegen negatieve krachten, terwijl de talisman juist een positieve kracht moest aantrekken en het gewenste effect bespoedigen. Maar in de praktijk is dat onderscheid niet strikt te maken en tegenwoordig worden de woorden amulet en talisman door elkaar gebruikt.
Vorm en materiaal
Een gemeenschappelijk kenmerk van amuletten is dat ze klein genoeg zijn om op het lichaam te dragen. Maar er is een grote variatie in vormen en materiaal. Die vormen en materialen geven de amulet een onheil-afwerende of genezende werking. Of ze symboliseren een lang leven. Een voorbeeld uit het oude Egypte is de udjat of wedjat, het oog van Horus, dat zieken geneest en doden helpt te herrijzen in het hiernamaals.
(Half)edelstenen
Aan (half)edelstenen wordt in veel culturen een heilzame werking toegeschreven, die soms samenhangt met de kleur:
- de oranjerode kornalijn (carneool) wordt in Turkmenistan geassocieerd met bloed en dus met gezondheid
- de felblauwe lapis lazuli gaat een afschrikkende werking uit. In sommige amuletten zijn spiegeltjes verwerkt. Een kwade geest die zijn eigen afschrikwekkende uiterlijk in de spiegel ziet, zal van schrik op de vlucht slaan, zo luidt de redenering. Ook van kostbare metalen worden amuletten gemaakt.
- Volgens het Surinaamse winti-geloof stemmen gouden sieraden beschermende geesten en voorouders gunstig. Ook dierlijk of zelfs menselijk materiaal wordt in amuletten verwerkt, zoals stukjes bot, ivoor of haar. De Lakota-Indianen naaiden de navelstreng van een pasgeboren kind in een leren tasje, dat het opgroeiende kind moest beschermen tegen ziekte en onheil.
Spreuk op amulet
Soms ontleent een amulet zijn werking aan een spreuk die erover is uitgesproken of erop geschreven. In veel islamitische landen worden sieraden gedragen die handgeschreven Koranteksten bevatten. Dergelijke sieraden variëren van eenvoudige leren zakjes tot prachtig versierde zilveren hangers. Aan een amulet doet ook de mezoezah denken, een kokertje dat in de joodse traditie aan de deurpost wordt bevestigd, en dat enkele verzen uit het bijbelboek Deuteronomium bevat. In Oost-Azië gelden enveloppen met boeddhistische teksten als krachtige amulet.
Verspreiding
Amuletten zijn van alle tijden en worden overal ter wereld gedragen: zo werden in het oude Egypte in de windsels van mummies amuletten gestopt die de dode moesten beschermen tegen de gevaren die hij op zijn weg naar het Dodenrijk zou tegenkomen. In allerlei culturen komen priesters of sjamanen voor, die hun bijzondere gaven gebruiken om amuletten te vervaardigen: van West-Afrikaanse marabouts tot Noord-Indiaanse medicijnmannen.
Werking van de amulet
De belangrijkste soorten onheil die met amuletten bezworen worden, zijn ziektes en boze geesten. Maar ook bieden amuletten bescherming tegen magische praktijken, in het bijzonder 'het boze oog'. Dat is een begrip dat in verschillende culturen en religies voorkomt, vooral in de landen rond de Middellandse Zee en het Midden-Oosten. Het is gebaseerd op de idee dat een individu schade kan berokkenen louter door met jaloerse blik naar iemand of naar diens bezit te kijken. Een amulet in de vorm van een opgestoken hand, in de islamitische wereld bekend als 'de hand van Fatima', moet het boze oog afweren.
Amuletten bij ons
Het dragen van amuletten wordt veelal afgedaan als bijgeloof. De islam verwerpt het geloof in de bovennatuurlijke kracht van dat soort voorwerpen. En ook het christendom staat er afwijzend tegenover. De kerk bracht amuletten in verband met hekserij en afgoderij. De amuletten die missionarissen en zendelingen bij Afrikaanse volken aantroffen, noemden zij misprijzend 'fetisjen' (van het Portugese woord 'feitiço', kunstmatig). Zij zagen het als hun christelijke taak aan deze gebruiken een eind te maken. Maar waar de officiële godsdienst amuletten afkeurt, blijkt de praktijk toch vaak anders. Genoemd zijn al de amuletten met Koranteksten in de islamitische wereld. Ook hangers met de beeltenis van een christelijke heilige zijn in feite amuletten: zo nemen sommige katholieken op reis een Christoffelpenning mee: een medaille waarop Christoffel, de beschermheilige van de reizigers, is afgebeeld.
Gelukbrengers
Niet alle amuletten zijn aan een geloof of magische praktijk gekoppeld. Ook in onze ontkerkelijkte, rationele samenleving voelen heel wat mensen zich zekerder in hun gelukssokken. Anderen dragen perse die ene stropdas naar een sollicitatiegesprek. En wat te denken van de gelukspoppetjes en dobbelstenen die aan autospiegels bungelen? Kennelijk voorzien amuletten in een universele menselijke behoefte om zich veilig te voelen.
Bron : http://www.museumkennis.nl/lp.rmv/museumkennis/i004142.html |
 |
