hoofdmenu | Zoek op Categorie | Zoek op Trefwoord | Nieuw | Zoeken | Bijbel

 

Bekijken Bijbelteksten

Trefwoord  Wijzigen
Sabbat

Categorie
Kerk

Toelichting
Sabbatten
In het Oude Testament zien we een sterke nadruk op het begrip sabbat in de betekenis van gewijde rustperiode. Het meest bekend is natuurlijk de wekelijkse sabbatdag: de zevende dag van elke week oftewel de zaterdag. In feite begon de sabbatdag op vrijdag bij zonsondergang en deze duurde tot en met zaterdag bij zonsondergang. Op die dag mochten de Israëlieten geen werk doen en zelfs hun vee moest rusten. De wekelijkse sabbat werd niet zozeer onderhouden als een godsdienstige verplichting, maar op een feestelijke manier gevierd als een godsgeschenk. De Joodse sabbatviering wordt meestal beleefd als het hoogtepunt van de week en wordt ingeleid met een speciale maaltijd en een goed glas wijn. Heel wat vrolijker dus dan de zondag in menig rechtzinnig christelijk gezin!

Sabbatjaar en jubeljaar
Daarnaast kennen we het sabbatjaar, elk zevende jaar waarin het bouwland rust moest hebben en er geen gewassen mochten worden verbouwd. Tenslotte was er het jubeljaar, elk zevende sabbatjaar, waarin ieder die slaaf geworden was zijn vrijheid moest herkrijgen en het land aan zijn oorspronkelijke eigenaren moest worden teruggeven. Je kunt in Leviticus 25 lezen over deze verschillende sabbatten. Gods sabbatsplan had dus te maken met het welzijn van de hele schepping: mensen, dieren, planten en zelfs de grond.

Het belang van de sabbatdag
De instelling van de sabbatdag was een van de eerste geboden van God aan het volk Israël. In Exodus 16 lezen we dat God dagelijks hemelbrood gaf, maar dat de zevende dag een uitzonderingspositie innam. Op die dag zou er geen hemelbrood komen en de dag ervoor moest dus een dubbele portie worden verzameld. Kortom: niet werken, maar genieten van de sabbatdag. In Exodus 15:26 lezen we dat God voor die tijd al inzettingen en verordeningen had gegeven. We kunnen rustig aannemen dat de instelling van de sabbatdag toen al plaats had gevonden. Ook hierin zien we het grote belang van de zevende scheppingsdag onderstreept. Het Sabbatgebod is als enige ceremoniële gebod in de tien geboden terechtgekomen. Dat zegt ook iets over het belang van dit gebod voor het volk Israël en op een nieuwtestamentische manier ook voor de gelovigen onder het nieuwe verbond.

Het in acht nemen van de sabbatten
Het gebod om de sabbatten te heiligen (=in acht te nemen) was zo belangrijk dat overtreders de doodstraf verdienden. In Numeri 15:32-36 wordt beschreven hoe iemand gestenigd werd omdat hij op sabbatdag brandhout gesprokkeld had. God beschouwde het ontheiligen van de sabbatdag als een opstandige afwijzing van Hemzelf. Gods Sabbatsgebod is werkelijk een zaak van leven of dood. In Nieuwtestamentische zin is sabbatsrust een bron van geestelijk leven; het niet kennen van die rust komt overeen met geestelijke doodsheid.

De profeet Ezechiël geeft de volgende woorden van God weer: "Ook gaf ik hun (= het volk Israël) mijn sabbatten als een teken tussen Mij en hen, opdat zij zouden weten, dat Ik, de Here, hen heilig. Mijn sabbatten ontheiligden zij ten zeerste, zodat ik overwoog mijn grimmigheid in de woestijn over hen uit te storten ter vernietiging." (Ezechiël 20:12-13). Die sabbatten waren belangrijk, want daarin wilde God nou juist aan het volk geven wat de hoogste waarde had. Het is duidelijk dat het afwijzen van dat geschenk gelijk gesteld kan worden met het afwijzen van de Gever. Sabbatten waren veel meer dan door God ingestelde plichtplegingen. Daarin wilde God de gemeenschap met zijn volk volledig beleven, zijn zegen uitdelen, Zichzelf geven en de eerbiedige liefde van zijn volk ontvangen.

Jezus en de Sabbat
Toen de Farizeeërs Jezus bekritiseerden omdat zijn discipelen op sabbat bij een korenveld een paar graankorrels fijnwreven om ze vervolgens op te eten, irriteerde Hij Zich enorm aan hun muggenzifterij. Jezus zei: "De sabbat is gemaakt voor de mens, en niet mens om de sabbat." (Marcus 2:27). De sabbatdag was bedoeld als geschenk, niet als onderwerp voor pietluttige debatten over wat wel en niet mag. Soms krijg je het idee dat Jezus expres op Sabbat mensen genas om wettisch ingestelde mensen aan het denken te zetten. In Matteüs 12:9-14 legt Jezus uit dat je op Sabbat ook wel schapen uit de put haalt als het nodig is. Zelfs het leven van dieren is belangrijker dan een ceremonieel gebod. Tenslotte zei Jezus: "Derhalve is het geoorloofd op de Sabbat wél te doen." en vervolgens genas Hij iemand. Zo komen we terug bij Gods oorspronkelijke bedoeling van de Sabbat: het welzijn voor de mensen.

Gods doel met de sabbatdag
Kortom, God had aan de Israëlieten de sabbatdag gegeven (Ex.20:8-11) als een gewijde rustdag met de volgende bedoelingen: om stil te staan bij God, en zijn diepgaande verbondenheid met het volk en Hem daarvoor te eren en om te genieten van Gods zegeningen en om uit te rusten van de dagelijkse werkzaamheden en nieuwe kracht te putten (recreatie) om te beseffen en te geloven dat ze hun welzijn en welvaart niet hadden te danken aan eigen inspanning, maar aan God en dat God zegent wie Zijn inzettingen in acht neemt.

Dat was een heel unieke instelling en in vergelijking met de opvattingen van die tijd regelrecht revolutionair. Het volk Israël was dan ook zeer bevoorrecht met Gods wetten en inzettingen, want ze vormden de sleutel tot het hoogst denkbare welzijn van een volk op aarde!

Bron : www.bijbelstudie.org

Bijbelteksten
Leviticus  19  : 3
Ieder zal voor zijn moeder en zijn vader ontzag hebben en mijn sabbatten houden: Ik ben de HERE, uw God. (NBG-vertaling)

   Bijbeltekst toevoegen

Website('s) of documenten
 Sabbat of zondag?

 


  Terug


Versie december 2009